Làng kho cá ở Hà Nam và những bí ẩn chưa có lời giải đáp

Làng kho cá ở Hà Nam là tên gọi khác của làng cá kho Vũ Đại thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Nơi đây nổi tiếng là quê hương của cố nhà văn Nam Cao với chuối ngự tiến vua và món cá kho cổ truyền. Tuy nhiên, làng kho cá ở Hà Nam vẫn tồn tại những  bí ẩn chưa có lời giải đáp.

• Bí ẩn về ông tổ nghề kho cá ở Hà Nam

Phần lớn các làng nghề truyền thống thường có tổ nghề là những người có công sáng tạo cũng như mang nghề về làng như ông tổ nghề thêu, ông tổ nghề chạm,… Riêng làng kho cá ở Hà Nam, không ai biết và cũng không ai nhớ rõ ai là người đầu tiên nghĩ ra cách làm món cá kho truyền thống.

Nguyên nhân được người già trong làng tiết lộ bởi món ăn này đã có lịch sử lâu đời hàng trăm năm và người trong làng chỉ có thể kể cho con cháu nghe về sự tích cá kho làng Vũ Đại với nội dung mà họ còn ghi nhớ.

Chuyện kể rằng, đất Nhân Hậu, Hà Nam xưa là một vùng mênh mông nước, người dân quanh năm đói nghèo. Trong vùng, thóc gạo, ngô khoai liên tiếp mất mùa, chỉ có cá là sẵn.

Mắt thấy ngày Tết sắp đến gần, dân làng bèn nghĩ cách làm món cá kho đặc biệt vừa để bày tỏ lòng thành kính gia tiên, vừa để ‘cầm cự’ qua khoảng thời gian khốn khó.

Ai là người đầu tiên nghĩ ra cách làm món cá kho Hà Nam vẫn là một bí ẩn

Niêu cá kho giản dị giúp người làng vượt qua cái đói, cái nghèo, theo chân những người đi làm ăn xa và trở thành món ăn được nhiều người ưa thích. Điều này đưa món cá kho Hà Nam nổi tiếng, kho cá trở thành một nghề và làng quê đói nghèo khi xưa trở thành làng kho cá với hơn chục nghìn niêu cá xuất ra mỗi năm.

Tuy vậy, đến nay, nhiều người làm nghề vẫn băn khoăn câu hỏi ai là ông tổ nghề kho cá ở Hà Nam?

• Bí ẩn làng kho cá ở Hà Nam và những niêu cá ‘độc nhất vô nhị’

Những người dân ở làng kho cá Hà Nam thường không dấu giếm và luôn sẵn sàng chia sẻ công thức chế biến món cá kho đặc sản. Nguyên liệu chính là cá trắm đen bỏ đầu, cắt khúc, ướp với riềng, gừng, ớt, nước cốt chanh, tương cua, thịt ba chỉ, muối, mì chính, hạt nêm knorr, nước dùng từ xương ninh,…

Cá được xếp vào trong niêu đất mua từ Nghệ An sau đó kho trên bếp củi nhãn từ 12-16h đồng hồ tới khi cá cạn nước, để nguội là có thể thưởng thức.

Món cá kho chế biến ở nơi khác kém ngon hơn so với cá kho tại làng Vũ Đại

Tuy nhiên, cũng với công thức và cách kho cá này, nhiều người ở địa phương khác đã áp dụng nhưng chất lượng món ăn lại không hoàn toàn giống với niêu cá được mua từ làng kho cá.

Nhiều người thậm chí còn về tận làng để tìm hiểu, chứng kiến tận mắt người làng kho cá chế biến món ăn mà vẫn không tìm ra nguyên nhân vì sao món ăn lại có sự khác biệt.

Nhiều giả thiết từng được đặt ra như do chất lượng cá trắm đen được nuôi khác nhau, nguồn nước để kho cá, loại tương cua,… nhưng chưa có một lời giải thích cụ thể, xác đáng và tới nay hương vị niêu cá chế biến ở làng kho cá Vũ Đại, Hà Nam vẫn luôn là ‘độc nhất vô nhị’.

Vẫn chưa có lời giải vì sao cá kho tại làng kho cá luôn ngon miệng, hấp dẫn hơn

Thông tin về làng kho cá ở Hà Nam và những bí ẩn chưa có lời giải đáp hy vọng đã phần nào thỏa mãn trí tò mò của bạn về món ăn nổi tiếng cả nước với hương vị thơm ngon, hấp dẫn. Nếu có dịp, mời bạn tới đây để nghe người già kể chuyện và thưởng thức món ăn này.

“Cá kho Hoàng Thơ –trao chất lượng, nhận niềm tin”!